نگاهی به زندگی در بلندکوه های افغانستان

نگاهی به زندگی در بلندکوه های افغانستان
زرینه خوشوقت بی بی سی فارسي

ساکنان مناطق بلندکوه بدخشان افغانستان می گویند که در فصل سرما اکثر مردم این منطقه با مشکلات بیشتر اجتماعی رو برو می شوند.
نبودن ارتباط زمینی و راه های هوای از مناطق بلندکوه بدخشان افغانستان به شهرهای این کشور، کمبود پزشکان و آموزگاران و مواد غذایی از جمله دشواریهایی است که اکثر ساکنان در صحبت با بی بی سی به آن تاکید کردند.
همچنین مشکل دست رسی به خدمات بهداشتی در فصل زمستات موجب افزایش مرگ و میر در میان ساکنان و بویژه کودکان بیمار در روستاهای دور افتاده بدخشان افغانستان شده است.
"بن بست در کوهستان"
روستای "باغریز"، یکی از دهها دهکده ولوسوالی درواز در بدخشان افغانستان است که به گفته ساکنان آن، نبود راههای ارتباطی محل آنها را چون دهها روستای دیگر این منطقه بلندکوه در "بن بست " قرار داده است.
در روستاهای ولوسوالی درواز تعداد ساکنان تحصیلکرده در دانشگاههای عالی اندک است.

دولتخدای پاکزاد، یکی از ساکنان تحصیلکرده این روستا است که مدیریت بخش آموزش و پرورش ولوسوالی درواز بدخشان را به عهده دارد.
آقای پاکزاد می گوید که وضعیت آموزش و پرورش در این منطقه دور افتاده طی سالهای اخیر بهبود یافته است.
اما وی افزود: "هنوز مشکلات زیادی دامنگیر شاگردان و معلمان در عرصه آموزش و پرورش در درواز است. برای مثال اگر ما خواستیم به مرکز نامه ای ارسال کنیم، به سبب مشکلات راه برای دریافت این نامه و پاسخ به آن روزهای زیادی سپری می شود."
آقای پاکزاد می گوید در منطقه آنها برای جلب دختران به آموزش و پرورش فعالیتهایی انجام شده و حدود 30 درصد معلمان مکاتب منطقه از میان زنان و دختران بودند.
کودکان و نوجوانان
لیسه/ دبیرستان" نوسی" یکی از بزرگترین موسسه های آموزشی این منطقه است که در آن حدود 800 شاگرد مشغول آموزش اند.
رحمت الله آییل، یکی از آموزگاران این لیسه می گوید که کمبود صنف/کلاس در مدرسه آنها را وادار کرده است که دختران و پسران بالاتر از کلاس هشتم را در یک صنف آموزش دهند. وی افزود که بسیاری از پدر مادران شاگردان، مخالف این اقدام آموزگاران هستند.
همچنین به گفته او، مشکلات کتابهای درسی و دیگر وسایل آموزشی برای تدریس خوب شاگردان امکان نمی دهد.
آقای رحمت الله می گوید که معلمان این مدرسه حدود 100 دلار حقوق دریافت می کنند و از هشت ماه به این سو حقوقشان را دریافت نکرده اند.
رفیع محمد، مسئول شفاخانه/بیمارستان" نوسی" می گوید که مشکلات عرصه بهداشت کودکان و زنان با افتتاح شفاخانه تا اندازه ای رفع شد.
همچنین وی افزود که اخیرا بر اساس یک توافق میان تاجیکستان و افغانستان بیمارانی که حالشان وخیم است، به بیمارستانهای بدخشان تاجیکستان منتقل خواهند شد.
آقای محمد می گوید: "مشکل رفت و آمد در فصل زمستان امکان انتقال کودکان بیمار را به شفاخانه نمی دهد و متاسفانه مرگ و میر میان کودکان در روستاهای دور افتاده بدخشان افغانستان بالا است. هرچند آمار دقیقی در این مورد در دست نداریم."
مشکلات زنان و دختران
نور بی بی، همسر آقای پاکزاد از جمله اندک زنان روستای "باغریز" است که در موسسه وابسته به آقاخان کار می کند. نوربی بی می گوید که مشکلات زنان و دختران این منطقه را به خوبی می داند، زیرا فعالیت او وابسته به زنان و کودکان است.
خانم نوربی بی می گوید: "شفاخانه ای که با کمک بنیاد آقاخان ساخته شده است، تنها موسسه بهداشتی است که به مردم خدمات بهداشتی ارائه می کند. تنها پزشک این شفاخانه از بدخشان تاجیکستان است. ما پزشکان خانم نداریم."
نوربی بی به این سوال که آیا کلیه دختران جوان در درواز افغانستان با آموزش و پرورش فرا گرفته شده اند یا خیر، چنین پاسخ داد: "هرچند در روستای نوسی بسیاری از دختران به مدرسه می روند، اما برخی از پدران در روستاهای دوردست، هنوز هم برای تحصیل دخترانشان موانع ایجاد می کنند."
از پنج فرزند نوربی بی و دولتخدا دو نفرشان دختر هستند. نوربی بی و دولتخدا آرزو دارند که هر دو دخترانشان تحصیل کنند و در شرایط دیگری به سر برند.
قندیگل، خانم دیگری که در همسایگی نوربیبی به سر می برد نیز می گوید که سعی خواهد کرد دخترش در شهر بزرگ تحصیل کند: " وطن ما خیلی عقب مانده است و زنان و دختران با مشکلات فراوانی روبرو هستند. برخی از کودکان مریض از روستاهای دور بر اثر بیماریها جان خود را از دست می دهند."
"زنان آن سوی رودخانه"
بی بی نور، یکی از خانم های سالمند ده است که ظاهرا خیلی علاقمند صحبت با خبرنگاران است.
اما خانم بی بی نور افزود که زبان معاشرت مردم این روستا لهجه خاصی را دارد و برای وی با این زبان صحبت کردن گواراتر بوده است.
این خانم سالمند افزد: "من نمی دانم چند سال دارم. سواد هم ندارم. و آنچه که من از آوان جوانیم مشاهده کردم، این است که زندگی ما از زندگی اجتماعی زنان و دختران در آن سوی رودخانه آمو کلا تفاوت دارد. ما در منزل زایمان می کنیم و زنان آن سوی رودخانه تحت مراقبت پزشکان قرار دارند. من شاهد مرگ زنان زیادی به هنگام زایمان بوده ام."
به عقیده این خانم سالمند، تمام مشکلات زنان و دختران در قسمت بدخشان افغانستان محروم ماندن آنها از تحصیلات بوده است.
عدم راههای ارتباطی
آنچه در روستای باغریز به مشاهده می رسید، مردم بیشتر کارهای روزگار را با استفاده از حیوانات اهلی انجام میدادند و بسیاری از آنها می گفتند که سفر به روستاهای همسایه و یا به فیض آباد، مرکز استاد بدخشان افغانستان نیز با اسب یا الاغ انجام می شود.
معراج الدین نور الدین، ساکن روستای نو آباد نوسی بدخشان افغانستان می گوید: "منطقه ما به دور از جنگ بود، اما عدم توجه به این منطقه "آن را به گوانتاناموی دوم" تبدیل کرده است.
آقای نورالدین با اشاره دست به سوی قسمتی از بدخشان تاجیکستان می گوید: "در منطقه بدخشان شوروی قبلی در مقایسه به بدخشان افغانستان مردم در شرایط بهتری به سر می برند، زیرا از مدتها قبل سرکهای اتومبیلگرد ساخته شده بود."
آقای نور الدین می گوید که از رئیس جمهوری افغانستان درخواست دارد تا برای بهبودی زندگی مردم بدخشان افغانستان و بنیاد راههای ارتباطی به کلیه منطقه دشوارگذر این منطقه تدابیری بیاندیشد.
پل ارتباطی
زین العابدین، ولوسوال/فرماندار درواز افغانستان، می گوید که بیش از 32 هزار ساکن در این ولوسوالی به سر می برند.
آقای زین العابدین می گوید که مشکل پرداخت حقوق برای معلمان را ندارند. وی افزود: "حالا در همه مدارس این ناحیه معلمان به طور آزمایشی فعالیت می کنند."
ولوسوال درواز نیز مشکل اصلی منطقه را نبود راههای ارتباط زمینی عنوان کرد.
اکثر ساکنان روستای باغریز درواز بدخشان می گویند که با افتتاح پل ارتباطی میان تاجیکستان و افغانستان زندگی آنها تا اندازه ای بهتر شده است.
اما استفاده همیشگی از این راه برای آنها به سبب دریافت روادید ناممکن است. ولی اکثر کالا و مواد غذایی به این روستا و دهات اطراف از راه ارتباطی تاجیکستان انتقال می یابد. ساکنان روستا از شبکه آقاخان چهار برای بنیاد این پل ارتباطی، بنای جدید مدرسه و شفاخانه نوسی اظهار سپاس کردند.
در راه بازگشت من از درواز افغانستان به ناحیه درواز تاجیکستان دو کامیون حامل کمکهای بشر دوستانه از این پل عبور کردند.