معجزه ی ازاربند در انتخابات

آنچه در پایین می خوانید گفتار دوستی است که از زبان واژه های منتخب من برای شما بازگویی می شود. 

با نگاهی بیرونی به افغانستان از نگاه لباس و پوشاک مردانه، بی درنگ پیراهن-تنبان نخستین نوع پوشاکی است که به ذهن مان خواهد رسید. این پیراهن-تنبان در نوع خود دارای شگفتی های فراوانی است که یکی از آن شگفتی ها "ازاربند" آن است. البته این ازاربند خود نیز یکی از شگفتی های هفتگانه ی آفرینش انسان به شمار می رود. در اینجا می خواهم به یکی از عجایب این شگفتی هفتگانه کوتاه اشاره ای کنم و سپس التماس دعا در شب های قدر از شما دارم. 

به نظر من ازاربند پیراهن-تنبان شباهت فراوانی با وضعیت کنونی انتخابات دارد. اگر آن را شل ببندید، اوضاع خراب می شود و مایه ی شرمساری؛ و اگر آن را محکم ببندید، باعث سربلندی و غرور مردانه. اما این را چه به انتخابات؟ پس ببینید.

جان کری را به عنوان پیراهن-تنبان تصور کنید. تصور کردید؟

او هنگامی که با هدف حل چالش عمیق انتخابات به کابل آمد بی شک، در یک فرهنگ و بافت افغانی که غیرت و سنت های گذشته اش چنین ایجاب می کند، دست به ازاربندش می برد و ما افغان ها را به غیرت وامی دارد. از آنجا که نزدیک به همه ی خارجیان مقیم در افغانستان هرازگاه یا غالبا پیراهن-تنبان به تن می کنند، جان کری نیز در ارگ، که نمی دانیم چه شد و چه گذشت، یک بار در خفا پیراهن-تنبان پوشیده باشد. احتمالا در همین هنگام است که مانند داستان های وسترن هالیوود، دست به ازاربندش برده است و دو نامزد را ناگزیر به کوتاه آمدن از موضع شان کرده باشد. گمانم حال او این هدیه ی افغانی را به خانه اش برده باشد تا در دور بعد انتخابات ریاست جموری کشورش خود را کاندید کند.

شگفتی ازاربند در این است که با شل بستنش احتمال اینکه برهنگی به بار بیاورد و آبروریزی بیافریند، زیاد است. چه بسا موارد فراوانی را خودمان به چشم سر دیده باشیم. بستنش نیز مانند دستمال قدرت "برادر کایکو" - آن ابرمرد نیرومند افسانه ای جاپان نیروبخش و امیدوارکننده به نظر می رسد. 

چند ویژگی استثنایی جامعه مدنی افغانستان

جامعه مدنی کشورم فعالیت های بی شماری انجام داده که در این لابه لا گاه فعالیت های مثبت و سازنده نیز به چشم خورده است. هر چند، ساختار و نوع انجام آن دچار اشتباه هایی بوده است. این جامعه دارای ویژگی های عمومی چون جوامع مدنی دیگر کشورها دارد که از آن جمله دادخواهی و فریاد جمعی در برابر نابسامانی ها است. یکی از این فعالیت های مثبت در راستای اعتراض به نابسامانی ها اعتراض دسته جمعی در برابر قانونی است که بر بنیاد آن نمایندگان مجلس کشورم به خود اختیار دادند 25 درصد معاش دائمی داشته باشند، پاسپورت سیاسی برایشان فراهم باشد، از خدمات صحی رایگان برخوردار باشند و 4 سال فعالیت شان در پارلمان معادل چهار سال تحصیل در دانشگاه به شمار برود. حرکت نامبرده در تاریخ 25 سرطان 1393 ساعت 9 بامداد مقابل پارلمان افغانستان صورت گرفت و کم و بیش به دوصد تن در آن شرکت داشتند.

در این میان چند ویژگی استثنایی جامعه مدنی کشورم را باید گوشزد کنم که آن را مستثنا ساخته است از بسیاری کشورهای دیگر. این ویژگی ها در حرکت مدنی نامبرده در بالا به چشم خورد. در پایین این چند ویژگی بیان می شود.

1. شرکت کنندگان بحث های مدنی و آنان که نام فعال مدنی را یدک می کشند، از نگاه تحصیلی غالبا علوم سیاسی، روابط بین الملل، حقوق بین الملل خوانده اند و می خوانند و مسلما اهداف سیاسی بلندمدت نیز دارند. 

2. شرکت کنندگان و هماهنگ کنندگان حرکت های کوچک مدنی یا غالبا در یک نهاد سیاسی عضویت دارند، یا خود را سیاستمدار می خوانند و یا رویای نامزد شدن در پارلمان، شورای ولایتی در سر می پرورانند و یا از این دست

3. در هیچ حرکت مدنی نسبتا گسترده حضور چهره های سیاسی به عنوان اعتراض کننده (از خیمه زدن و پیوستن به صفوف ناراضیان گرفته تا اعلام حمایت از یک حرکت مدنی) همیشه پررنگ بوده. {که خود خلاف اصول فعالیت مدنی است}

4. فعالیت جامعه مدنی خلاصه شده به اهدای خون، خیمه زدن، راهپیمایی کردن و لابی{دست کم باید کتاب جین شارپ، پدر فعالیت مدنی در امریکا، را مطالعه کنند تا با 194 روش اعتراض مدنی آشنا شویم. هر چند لابی کار جامعه مدنی نیست. لابی مختص جهان سیاست است}.

5. تخصصی نبود جامعه مدنی. از دو نگاه می توان این را دید: 1. نبود چهره های حقوقدان، پزشک، انجینر، قاضی، ادیب و ... در جامعه مدنی؛ 2. نبود جمع حرفه ای که خاص روی صلح کار کنند، خاص روی پایان دادن جنگ کار کنند، خاص برای دادخواهی از قوانین زحمت بکشند، خاص برای زنان کار کنند ...

6. پاتوق/ملاقاتگاه دوستانه. در حرکت مدنی امروز، که به وضوح در آن به چشم می آمد، چهره های حاضر همان هایی بودند که همیشه در چنین برنامه هایی شرکت دارند، کمتر فرد تازه ای (یک کراچی ران و از این دست) دیده می شد. دوستان کنار هم می آیند تا همدیگر را ببینند و عکس های یادگاری بگیرند. 

7. قوم محوری. جامعه مدنی با واکنش اش در برابر این قانون جدید چون گذشته ثابت کرد که جامعه مدنی ما قوم محوری است. اکثر شرکت کنندگان این حرکت از یک قوم بود، قومی که ادعای مدنی تر بودن دارد.

...

شعر وکیل

بخشکد این قریحه ی شعری

پنج سال پیش در موتر نشاندی ام                          یادت می آید وکیل؟

شهروند خوب وظیفه شناس خواندی ام                   یادت می آید وکیل؟

پشت صندوق رای توی بودی که ماندی ام               یادت می آید وکیل؟

دریای رای برایت ساختم و قطره آبی نخوراندی ام    یادت می آید وکیل؟

عریضه دادم هر روز، به دروازه ات کشاندی ام       یادت می آید وکیل؟

با بادیگارهایت خاک بادکردی و ترساندی ام           یادت می آید وکیل؟

کمک خواستم، چیغ زدی و چون بید تکاندی ام         یادت می آید وکیل؟

روز بارانی به تو رای دادم و دیروز سیلی به گوش خواباندی ام    یادت می آید وکیل؟

مکتب و برق طلبیدم و با مشت به زمین کوباندی ام   یادت می آید وکیل؟