تماشای خورشید گرفتگی در کابل

پیامی از طرف انجمن نجوم افغانستان

شهروندان کابل برای تماشای خورشید گرفتگی روز سه شنبه 14 جدی 1389 آماده شوید. بعد از پایان جشن و سرور و آتش بازی های سال نو میلادی میلیون ها انسان درسراسر اروپا، افریقا و آسیا بار دیگر چشم به آسمان میدوزند تا شاهد یک نمایش جالب دیگر باشند. البته این بار آتشبازی نیست، بلکه یک پدیده جالبی نجومی اتفاق می افتد که عامل اصلی آن ماه و خورشید می باشند. روز سه شنبه 14 جدی 1389 خورشیدی برابر با 4 جنوری 2011 در قسمت های شرقی نیمکره شمالی خورشید گرفتگی جزئی یا کسوف جزئی اتفاق می افتد. یعنی با توجه به موقعیت شما ماه با آهستگی به سمت خورشید میرود و تا حدود 80 درصد صفحه خورشید را به مدت 3 ساعت می پوشاند.

در اکثر شهر های اروپای شرقی و افریقا این پدیده در زمان طلوع خورشید اتفاق می افتد و برای اخترشناسان و علاقمندان آن فرصت بسیار خوبی را جهت تصویر برداری از نمای نزدیک خورشید گرفتگی جزئی در قسمت های پائین آسمان ایجاد می نماید. برای دیدن زمان و حد اکثر این خورشید گرفتگی در شهر های مختلف به وقت محلی اینجا را کلیک کنید.

برخلاف خورشید گرفتگی کامل که فقط از یک مسیر بسیار باریک در سطح زمین دیده میشود، ، پدیده خورشید گرفتگی جزئی را میتوان از محدوده بسیار وسیع جغرافیایی تماشا کرد. در این روز هر قدر به طولانی ترین یا بیشترین نقطه گرفت خورشید نزدیک باشید مانند بخش های شمالی کشور سویدن، این پدیده طوری دیده میشود که گویا ماه به دل خورشید بیشتر فرو میرود. برای دیدن خورشید گرفتگی دفعه بعد ساکنین قسمت های شرقی اروپا باید تا 20 مارچ سال 2015 منتظر بمانند. اما ساکنین کابل تا 8 سال دیگر شاهد خورشید گرفتگی نخواهند بود. در کابل خورشید گرفتگی جزئی بعدی به تاریخ 26 جنوری 2019 (8 سال بعد) اتفاق می افتد.

این خورشید گرفتگی در کابل حدود 15 درصد می باشد. این گرفت جزئی روز سه شنبه 14 جدی ساعت 1 و 17 دقیقه و 50 ثانیه به وقت کابل آغاز و تا ساعت 3 و 20 دقیقه و 54 ثانیه بعد از ظهر ادامه می یابد. باید گفت خورشید گرفتگی بعدی کابل در سال 2019 می باشد.

اما برای تماشای خورشید گرفتگی باید احتیاط و دقت جدی نمود. هرگز خورشید گرفتگی را با چشم غیر مسلح یعنی بدون عینک مخصوص تماشا نکنید. تماشای مسقیم خورشید در زمان کسوف (چه خورشید گرفتگی جزئی باشد، چه کامل) برای چشمان شما خطرناک است. به گفته آلان مک روبرت از مجله آسمان و تلسکوپ (Sky & Telescope) " یگانه دلیل خطر تماشای خورشید گرفتگی جزئی این است که مردم بیدرنگ به خورشید خیره میشوند و این کاریست که نباید کرد. زیرا به بیماری تیرگی دید موقت یا دائم و یا هم به بیماری نقطه ضعف یا کوری دید دچار میشوید.

خوشبختانه برای تماشای خورشید گرفتگی روش های بسیار آسان و مصئون وجود دارد:

- میتوانید از عینک دارای فیلتر خورشیدی استفاده کنید

- از عینک مخصوص جوشکاری (Welding) استفاده کنید.

- استفاده از عینک آفتابی صرفنظر از میزان تاریکی اش مصئون نمی باشد و توصیه نمی گردد.

- با استفاده از یک کارتن و یک ورق کاغذ سفید، اتاقک تاریک بسازید.

یکی از روش های ساده دیگر برای تماشای خورشید گرفتگی ساختن پروژکتور سنجاقی است. وسط یک ورق قطعه بازی را با سنجاق سوراخ نموده به در برابر خورشید قرار دهید. قطعه دوم را در فاصله یک متر دور تر طوری در برابر سایه قطعه اول قرار دهید که تصویر خورشید با عبور از سوراخ بر روی قطعه دوم بی افتد.

خورشید گرفتگی فقط در زمان تولد یا پیدایش ماه نو و بخصوص زمانی اتفاق می افتد که ماه مستقیمأ از میان زمین و خورشید عبور میکند. البته باید توجه کنید که این صف بندی در زمان پیدایش هر ماه نو نه، بلکه گهگاهی اتفاق می افتد، زیرا مدار ماه حدود 5 درجه نسبت به صفحه گردش زمین یا دایره البروج ( مسیر گردش سیارات بدور استوای خورشید) تفاوت دارد. به همین علت سایه ماه معمولأ سراسر زمین را نمی پوشاند.

در سه سال گذشته، اخترشناسان آماتور توانستند در بخش های مختلف جهان خورشید گرفتگی کامل را تماشا کنند. اما امسال خورشید گرفتگی کامل اتفاق نمی افتد و شکارچیان این پدیده به تاریخ 4 جنوری در یکی از نقاط شرقی نیمکره شمالی به تماشای خورشید گرفتگی جزئی می نشینند.

دوستان ما که به انترنت خوب دسترسی دارند، به تاریخ 4 جنوری میتوانند با ورود به سایت آسمان کابل لینک هایی را دریافت کنند که از طریق آن میتوان خورشید گرفتگی جزئی را بصورت آنلاین از مراکز مختلف تماشا کرد.

آسمان تان همیشه پر ستاره باد.

انجمن نجوم افغانستان

یکشنبه 12 جدی 1389 (2 جنوری 2011 میلادی)