Ads 468x60px

چهارشنبه، آذر ۱۳، ۱۳۸۷

از گچ، ماه و ستاره می سازند

تأملی در باره گجبری

گچ بریهای ساختمانها، نمای خانه ها، نماهای رومی، طاقها و طاقدیسها، سر ستونها، ابزار و گلها و نقاشیهای ساختمانها و تعمیرها را هر روز می بینیم. شاید کمتر به آفرینش، خلقت، شکل یافتن، وجود گرفتن، ترکیب و مراحل پدید آمدن و تکوین آنها از خود سؤال کنیم. شاید از کنار مراحل ساخت و آفرینش خورشیدی که هر روز از شرق طلوع می کند و در مغرب سجود، به راحتی عبور کنیم. و هر شب ماهتابی که ناگهان در قاب آسمان خلوت آسمان را رنگ می کند و ستارگانی که در صفحه آسمان بل بل می کنند برای هریک از ما عادی باشند. اما هر وجودی که پس از عدم شکل می گیرد زیباست و سؤال برانگیز حتا گچ بریهای ایوانهای خانه های کابل که پر است از گلها و حیات وحش و نقش برجسته ها و سر ستونها و نماها.
کارگر افغانی
2
معماریهای به جا مانده از عهد باستان، بناهای تاریخی، از اشکال اهرام ثلاثه مصر تا بناهای به جا مانده در غور و غزنی و بلخ و نیمروز و هلمند تا پلکان و طاقهای قوسی خشتی زیگورات (آثار به جای مانده 4000 سال قبل از شهر باستانی اور) کرانه های دجله و فرات و نیل تا آسمان خراشهای شهرهای امروزی همه و همه جای تأمل و نگرش عمیق دارد. هریک از این بناها و نقشها و سایه ها نشان دستان و کلکهای هنرمندان و معماران و آفرینشگرانی هستند که به خاک و سنگ شکل داده اند. و از خاک کیمیا ساخته اند.

3
همیشه که ایوانهای گچ بری شده خانه های کابل را دیده ام با آن گلها و طرحها و رنگها و اشکال هندسی به نحوه شکل دهی آن فکر کرده ام. با خودم گفته ام: چگونه از خاک و سنگ این پرندگان و گلها و طرحها و شکلهای هندسی را می سازند؟

4
یک روزی سراغ سلمان حسینی رفتم. اما نه در کابل بلکه در خارج از کشور. سلمان حسینی داستان نویس است. هنرمندی که بین گچ و داستان آشتی داده است. سلمان سالهاست که داستان می نویسد اما شش سالی است که از خاک ترکیبهای هندسی می سازد و آنالیز کارش در کمپوزیسیون شکلها جالب است.
چند روزی به محل گچبری سلمان شاهد طرحها و قالب بندی طرحهایش بودم. از تمام مراحل کار گچبری اش عکس گرفتم.

روح اصلی گچبری هندسه است. سلمان به کارش اشاره می کند و می گوید: "مقارنه اگر در کار رعایت نشود، کار خراب از آب در می آید. می دانی که مقارنه از فرمولهای هندسه است." وقتی که شاهد کار گچبری باشیم گچبریها و قوسها و گلها و حیات وحش و طرحها مراحل آفرینش دارد. و از اصول و عناصر برخوردار است. سلمان می گوید: "گچبری شبیه به داستان دارای طرح و پیرنگ و الگوست."

سلمان حسینی هنوز هم داستان می نویسد و در جلسات نقد و بررسی داستان شرکت می کند. از وی چندین داستان در نشریات و مطبوعات بیرون مرزی افغانها نشر شده است. خودش از تعداد 20 داستانش نام می برد که شاید بهترین کارهایش باشد. اما، سلمانی که در این نوشته می بینید نه آن سلمانی است که داستان می نویسد. بلکه استا سلمان است که به خاک شکل می دهد و از خاک ماه و ستاره می سازد.

ادامه این مطلب را در اینجا بخوانید...

هیچ نظری موجود نیست: