تحلیل واقعه ی غدیر خم

یاسر محسنی

پردازش شخصیت علی علیه السلام به عنوان یک انسان کامل که دارای همه جوانب انسانیت و کمال می باشد بر همگان به قدر مسلم روشن است یعنی مردم در همه ی اعصار با زندگی و زندگانی و نبوغ علمی و عرفان عالی علی به عنوان تربیت شده و شاگرد رسول اکرم (ص) آشنا هستند .

عوام از جایگاه ایشان علیه السلام در سنت با خبرند ولی نکته ای که مساله دار میشود این است که از مقام و مکانت علی (ع) در شریعت اسلامی و نظام الهی آگاهی کافی ندارند لذا پدیده ی ولایت در بین عوام به عنوان اصلی از اصول عقاید دین اسلام پدیده ای کلیشه ای یا تقلیدی شده است .

اینکه خواست خدا بر این بود که علی در غدیر خم بر همه ی مسلمانان به عنوان " ولی " و کسی که بر نفس انسان ها نسبت به خودشان اقدم است معرفی گردد گویای همین موضوع می باشد و اگر این واقعه رخ نمی داد دین کامل نمیشد و نعمت تمام نمی گردید .

اهمیت و فلسفه ی ولایت علی علیه السلام در این است که بعد از پیامبر اسلام دین و وحی و قرآن و سنت نیاز به روشنا انداختن و تبیین و تفسیر داشت و همچنین اجرای واقعی و درست دستور العمل ها. یعنی اولن استخراچ قوانین و دستور العمل های مورد نیاز انسان ها از چهار منبع یاد شده . دومن تفسیر و تبیین آنها و سومن اجرای درست و منطقی قوانین که توانایی انجام و مدیریت این فرایند تنها از شخص علی علیه السلام ساخته بود و اینکه بستر و زمینه ی این توانایی در ان زمان تنها در شخص علی دیده می شد بر همه ی مسلمانان و اتباع همه ی مذاهب اسلامی مانند خورشید تابان روشن است .

امامت و ولایت به دو منظور آموزش و پرورش انسان ها بعد از پیامبر نه اینکه حایز اهمیت باشه بلکه به عنوان یک "نیاز " جلوه می کند .

بعد از پیامبر اکرم (ص) پرورش زندگي فردي و اجتماعي انسان ها در دو بعد مادي و معنوي امري ساده و سهل نبود كه به دوش نسل آسيب پذير صدر اسلام يا حتا نسل هاي دهه اي بعد رها شود ... با وجود امامان معصوم بعد و راهنمايي هاي آنها چه فجايعي كه به بار نيامد و خود خواهي ها و كج روي هاي اعراب دين را به چه دكاني تبديل نكرد كه به خاطر فروش پيازهاي مكه قباله ي روضه هاي بهشت در مغازه هاي اعراب به فروش مي رسيد !! حال تصور كنيد كه امامان به عنوان چوپانان دلسوز و آگاه در اين گله وجود نداشتند مسلما قافله ي اسلام طعمه ي گرگ هاي نفس و شيطان مي شدند .

در سوره ي نباء در سه آيه ي اول اينطور مي خوانيم كه : عم يتسائلون / عن النباء العظيم / الذي هم فيه مختلفون . ( ترجمه ) : مردم از چه می پرسند ؟ / از خبری بزرگ / که در آن اختلاف دارند . بنا به گفته ی بعضی از اسفار آن خبر بزرگ که مردم در آن اختلاف دارند " علی " است که مسلما به جایگاه " او " در شریعت و نظام الهی پی نبرده اند .

السلام علیک ایها النبا العظیم الذی هم فیه مختلفون